Kinderhulp roept 17 april uit tot ‘Dag van de Kinderarmoede’ om aandacht te vragen voor de situatie én toekomst van ruim 300.000 kinderen in ons land die opgroeien in armoede. Armoede schaadt de ontwikkeling en gezondheid van een kind.
Als geldzorgen je dagelijkse realiteit zijn, brengt elke dag onmogelijke keuzes met zich mee. En dat geeft veel stress, zowel voor ouder als kind. Kinderen die opgroeien in een gezin met armoedestress hebben geen gelijke kansen en juist een grotere kans op (chronische) ziektes, een laag zelfbeeld of sociaal isolement.
Armoedestress en onmogelijke keuzes
Armoede brengt grote zorgen voor het hele gezin. Want hoe hard je als ouders je best ook doet om je kinderen te beschermen voor de soms bikkelharde gevolgen van armoede, je kunt ze niet geven wat ze nodig hebben… Kies je vandaag voor een warme maaltijd voor het hele gezin of menstruatieproducten voor je dochter? Start zij het nieuwe schooljaar met nieuwe, passende schoenen of met schoolspullen? En wat is urgenter voor je zoon: een bril met de juiste sterkte óf beugel? De stress die dat met zich meebrengt, voelen kinderen feilloos aan. Dat geeft hen zorgen om hun ouders en stress om zelf maar zo min mogelijk te hoeven vragen.
“Uit onderzoek is gebleken, dat kinderen die opgroeien in armoede, meer stressvolle gebeurtenissen meemaken. Zoals vaak meer leerachterstanden oplopen op school en ook eerder stoppen met school.”
Wilco van Dijk, Hoogleraar Economische Psychologie
Onderzoek naar armoedestress in Nederland: “Toename van radeloosheid”
In de maanden maart en april 2024, heeft Kinderhulp onderzoek gedaan, middels een enquête, onder intermediairs. Deze intermediairs doen de aanvragen voor hulp en ondersteuning namens de gezinnen, kinderen en jongeren. Dit kunnen zowel professionals van instanties als vrijwilligers van maatschappelijke informele organisaties zijn. In totaal hebben ruim 650 van deze intermediairs de vragenlijst ingevuld.
Armoede brengt grote zorgen voor het hele gezin. Het stelt ouders voor onmogelijke keuzes en het valt vooral op dat er eigenlijk op alle fronten tekorten zijn. 96,93% van de respondenten ziet in meer of mindere mate de afgelopen maanden stress in het gezin door financiële zorgen en/of problemen. Hiervan geeft 67.58% aan het zeker te herkennen, en 29.35% het af en toe te zien. Van alle respondenten geeft vervolgens maar liefst 94,35% aan dat ze van mening zijn dat dit invloed heeft op het kind of de kinderen in het gezin. Dit is een duidelijk signaal dat de zorgen van de ouders over de financiële situatie niet geheel bij de kinderen weggehouden kan worden.
Op de vraag welke terugkerende uitgaven het meest in het gedrang komen wanneer er niet genoeg geld is, wordt kleding het meest gekozen, gevolgd door voeding en schoolkosten voor een vervolgopleiding. Maar eigenlijk geeft de grootste groep (32,59%) aan dat het vooral een combinatie van eerder genoemde opties zijn.
Op de vraag welke bijzonder uitgaven het meest in het gedrang komen wanneer er niet genoeg geld is, wordt de top 3 een dagje uit (17,4%), de contributie voor sport of cultuur (17,3%) en tandarts & orthodontist (15,4%) geantwoord. 63,28% van de respondenten antwoorden vervolgens dat ze het zeker herkennen dat er binnen het gezin moeten kiezen tussen de terugkerende- en bijzondere uitgaven. Waarbij de keuzes tussen een warme maaltijd en sportabonnement of een schoolreisje de meest genoemde schrijnende keuzes zijn.
Geldstress: een duidelijk signaal
Intermediairs geven een duidelijk signaal af over de impact van geldstress:
- “De financiële zorgen zijn zo overheersend, dat de andere zorgen bijna ondergeschikt lijken.”
- “Geldzorgen maken dat er geen rust komt bij de gezinnen, vaak zijn ze gaten aan het dichten.”
- “De mensen kiezen begrijpelijk meestal voor de aankoop van voedsel en hebben daardoor geen geld meer voor leuke dingen te doen met de kinderen.”
- “Een toename van radeloosheid.”
- “Veel schaamte en heel veel stress en ze weten vaak niet waar ze moeten zijn.”
We doorbreken de stilte over armoedestress
Om de stilte te doorbreken en aandacht te vragen voor de vaak schrijnende situaties binnen gezinnen met armoedestress, lanceren we juist vandaag onze podcast ‘Nooit een kwartje?’ De podcast over opgroeien in armoedestress.
Een serie afleveringen waarin Maaike Martens, namens Kinderhulp, de luisteraar meeneemt in de wereld van kinderarmoede. Ze spreekt onder andere met ouders en jongvolwassenen als Inayah, Eline, Xaviera, Jeffrey en Saïda. Die allemaal bereid zijn om hun kwetsbare en persoonlijke ervaring met armoede te delen. Vaak wordt er over hen gepraat, dit keer mét hen. Luister vanaf 17 april de eerste aflevering “generatiearmoede” en zet een reminder in Spotify om geen enkele aflevering te missen.
Wij vragen aandacht…
Jij ook? Bekijk onze social wall. Een verzameling socials posts van maatschappelijk betrokkenen (intermediairs, bedrijven, personen, e.a.), die ook hun steentje willen bijdragen door aandacht te vragen voor armoedestress. Dit doen ze door onze boodschap te delen en te voorzien van de #dagvandekinderarmoede en/ of #armoedestress.